Rok 2014 obfitował w szereg ważnych wydarzeń dla Kościoła katolickiego takich jak kanonizacja papieży Jana XXIII i Jana Pawła II oraz beatyfikacja papieża Pawła VI. Dla Polaków to wyjątkowa radość z wyniesienia na ołtarze Rodaka i pierwszego papieża Polaka w historii Kościoła.
Dla parafii św. Mikołaja i naszego miasta jest wielką radością, że w roku kanonizacji relikwie I stopnia ex Capillis Sancti Joannis Pauli II zostały w dniu 19 listopada 2014 roku uroczyście wprowadzone do kościoła św. Mikołaja w Grójcu. Przewodniczył tej uroczystości Metropolita Lwowski, arcybiskup Mieczysław Mokrzycki - osobisty sekretarz Jana Pawła II. O godz. 18.00 rozpoczęło się uroczyste wprowadzenie relikwii, a następnie abp Mieczysław Mokrzycki przewodniczył Mszy św. dziękczynnej za dar kanonizacji Jana Pawła II.
Czym są relikwie? Od kiedy zaczął rozwijać się ich kult i co było tego powodem? Sam termin "reliquiae" wywodzi się z łaciny i posiada wiele znaczeń. Najbardziej podstawowe to „resztki” czy „pozostałości”. Może też oznaczać „dziedzictwo”, „pamiątki” bądź „potomstwo”. W IV w. św. Ambroży, biskup Mediolanu, relikwiami nazywał już m.in. szczątki ciała osoby zmarłej. Obecnie relikwie można podzielić na kilka grup. Do pierwszej należy ciało świętego: części jego układu kostnego, paznokcie czy też włosy. Drugą grupę relikwii stanowią rzeczy mające bezpośredni kontakt ze świętym – jego szaty, modlitewnik, różaniec i inne przedmioty codziennego użytku. Trzecia zaś grupa to rzeczy, które miały styczność z relikwią sklasyfikowaną w grupie pierwszej. Może to być na przykład płótno, którym otarto część ciała zmarłego.
Źródeł kultu relikwii należałoby szukać w pierwszych wiekach istnienia chrześcijaństwa. Był to okres, gdy na członków Kościoła spadały liczne prześladowania, w konsekwencji czego dla Niebios rodziły się rzesze świętych męczenników. Szczątki owych żołnierzy Chrystusa przez pierwsze trzy wieki pozostawiono w takim stanie, w jakim zostały złożone do katakumb. Te bowiem były miejscem nabożeństw celebrowanych przez pierwszych chrześcijan. Jeszcze w okresie prześladowań swego rodzaju zwyczajem stawało się obchodzenie rocznicy śmierci męczennika. Od około IV w. zmarłych wyznawców Chrystusa grzebano blisko grobów tych, którzy zginęli za wiarę. Po edykcie mediolańskim w roku 313, gdy w Cesarstwie Rzymskim zapanowała wolność wyznania i ustały wszelkie prześladowania, coraz popularniejsze stały się pielgrzymki do grobów świętych męczenników. Chrześcijanin-pątnik stawał wobec tego, dla którego Jezus był wszystkim, tego, który nie wyrzekł się wiary przybijany do krzyża, rozrywany przez dzikie zwierzęta czy z wolna trawiony przez ogień. Pielgrzymka do grobu świętego była doskonałą okazją ku temu, by pokrzepić swą wiarę, by uczyć się tejże wiary od kogoś, kto szedł za Chrystusem krok w krok, po drodze usłanej cierniami i naznaczonej cierpieniem. Z czasem chrześcijanie zainspirowani słowami: „ujrzałem pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego i dla świadectwa, jakie mieli” (Ap 6,9), zaczęli umieszczać ciała męczenników pod ołtarzami. Zgodnie z myślą św. Augustyna, relikwia stawała się w ten sposób ołtarzem samego Boga.
Szczególny rozwój kultu świętych dokonał się w wiekach średnich. Sprzyjały temu bardzo często trudne warunki życia, epidemie, najazdy barbarzyńskich ludów. Ludność wówczas szukała obrońców, chciała zapewnić sobie ochronę od różnych nieszczęść i chorób. Bóg niejednokrotnie wydawał się dalekim, surowym i potężnym władcą. W tej sytuacji zrodził się "popyt" na relikwie. Każda miejscowość zabiegała o posiadanie jakiejś relikwii. Spowodowało to ich dzielenie i poszukiwanie nowych. Wzrosło znaczenie miejsc, które cieszyły się posiadaniem ciała męczennika. Sprawiało to, że z kultem łączono potrzebę pewnej "dotykalności", cielesnego śladu świętego.
Nadzwyczajne znaczenie relikwii można z całą pewnością odnotować w okresie wypraw krzyżowych, a więc w XI i XII w. oraz w późnym średniowieczu. Epoka ta pozostawiła po sobie wiele relikwii nie tyle "osobowych", co "przedmiotowych". Kult relikwii zastąpił kult świętych. To oddalenie się od źródła świętości - od samego Chrystusa, sprawiło w średniowieczu, że kult świętych relikwii doznał swego rodzaju przeakcentowania, a nawet przewartościowania.
Ustalenia Soboru Trydenckiego (1545-1563) znacznie uporządkowały całą materię związaną z kultem relikwii. Postanowienia soborowe potwierdziły, że cześć okazywana relikwiom męczenników i innych świętych jest uprawniona. Byli oni bowiem za życia żywymi członkami Ciała Chrystusowego i świątynią Ducha Świętego. Ta cześć przysparza wiernym wielorakie dobra duchowe. Konstytucja o liturgii świętej Soboru Watykańskiego II (1964 r.) w art. 111 potwierdza tradycję Kościoła, który "ma w poważaniu autentyczne relikwie Świętych.
Relikwie I stopnia ex Capillis Sancti Joannis Pauli II to krew lub włosy należą one do najcenniejszych relikwii w Kościele. Tuż przed śmiercią papieża Jana Pawła II w dniu 2 kwietnia 2005 roku, w związku z koniecznością badań i na wypadek ewentualnej transfuzji, została pobrana jemu krew. Oficjalne oświadczenie w sprawie pochodzenia krwi złożył Watykan przed beatyfikacją w 2011 roku. W wydanej wówczas nocie poinformowano: „W ostatnich dniach choroby Ojca Świętego personel lekarski pobierał krew do dyspozycji Centrum Transfuzji Krwi szpitala Bambino Gesu w celu ewentualnej transfuzji. (...) Do transfuzji jednak nie doszło, a krew była przechowywana w czterech małych pojemnikach” – podkreślono w watykańskim oświadczeniu. Po beatyfikacji Jana Pawła II krew znajduje się w specjalnym relikwiarzu w Urzędzie Papieskich Celebracji Liturgicznych.
Od śmierci Jana Pawła II jego relikwie trafiły na różne kontynenty i do wielu krajów. Ponad sto jest w kościołach i kaplicach w Polsce. Do tego grona dołączy od 19 listopada 2014 roku kościół św. Mikołaja w Grójcu. Przyjęcie relikwii zobowiązuje nas do nieustannego dziękowania Bogu za dar życia i pontyfikat św. Jana Pawła II.
ks. Zbigniew Suchecki
